Αλλά να συνδέεται με τη λαϊκή παράδοση και με παραδοσιακούς τρόπους ζωής - το παράδειγμα στο Παρασπόρι Σητείας.

Έχουν άραγε νόημα ή κάποιον επιμέρους συμβολισμό τα πανηγύρια της παράδοσής μας στην εποχή της σημερινής μίζερης κατάστασης την οποία βιώνουμε ως χώρα; Ή μήπως είμαστε για τα «πανηγύρια», ανάξιοι εμπιστοσύνης από τρίτους αλλά και από τον ίδιο μας τον εαυτό, χωρίς καμιά ελπίδα διεξόδου από την κατάσταση αυτή;

Είναι γεγονός ότι το φετινό καλοκαίρι σημαδεύεται από πληθώρα εκδηλώσεων σε όλη την επικράτεια. Τα πανηγύρια έχουν τον πρώτο λόγο. Καλούν τον κόσμο σε γιορτές- γλέντια , π.χ του καλαμποκιού, του χοχλιού κ.λπ. Ωστόσο, τα πανηγύρια περιορίζονται σε ένα γλέντι.

Βεβαίως τα πανηγύρια μπορούν να αποτελέσουν την αντίπαλη πρόταση στις άμετρες ρακοκατανύξεις και στο ξενύχτι των νέων.

Οι νέοι , σήμερα, θέλουν « πολιτιστική καθοδήγηση» για να γίνονται κοινωνοί τέτοιων θεμάτων. Δε θα πρέπει ένα πανηγύρι να περιορίζεται μόνο στο γλέντι. Αλλά να συνδέεται με τη λαϊκή παράδοση και με παραδοσιακούς τρόπους ζωής. Με πολλές εκδηλώσεις πολιτιστικές, πνευματικές και αναβίωσης πολλών εθίμων.

Υπάρχουν και θεμελιώδη ζητήματα γύρω από τις εκδηλώσεις αυτές , όπως : η μεγάλη αμοιβή των λυράρηδων και η νομιμότητα τέτοιων αμοιβών. Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή και η σημαντική ρύπανση του περιβάλλοντος με αφίσες και άλλο υλικό. Το ζητούμενο είναι όχι η χυδαία υποκουλτούρα  και οι κιτς προβολές δήθεν της λαϊκής παράδοσης, αλλά η μύηση των νέων σε παραδοσιακούς τρόπους εορτασμού μεγάλων εκδηλώσεων.

Θα σταθούμε , ωστόσο, σε ένα πανηγύρι ανήμερα της Παναγίας στο Παρασπόρι  Σητείας με αρκετά θετικά στοιχεία: Συνδέεται με τη θρησκευτική εορτή και γίνεται αμέσως μετά τη λειτουργία. Άλλωστε  το πανηγύρι αποτελεί κορυφαία στιγμή συναίυρεσης του κοσμικού στοιχείου με το θρησκευτικό συναίσθημα. Γίνεται σε φυσικό χώρο με μεγάλη χρονική διάρκεια. Έχει λαϊκούς ντόπιους καλλιτέχνες χωρίς τις γνωστές πανάκριβες φίρμες λυράρηδων. Συμμετέχουν με τραγούδι, χορό και διασκέδαση όλοι στο πανηγύρι.      Σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον υπάρχει μέθεξη παλιάς ζωής.

Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε οι Έλληνες του σήμερα είναι, αφού προσαρμοστούμε στην κατάσταση που μας έβαλε η οικονομική κρίση, απομονώνοντας τα παθογόνα στοιχεία της νοοτροπίας μας, να την μετουσιώσουμε σε γόνιμη αναδημιουργία της πατρίδας μας. Να αναζητήσουμε παρηγοριά στο παρελθόν και να εμπιστευτούμε ξανά τις δυνάμεις μας, διατηρώντας την ιστορική-πολιτισμική συνέχεια του τόπου μας στο ρεύμα του χρόνου. Γιατί, στο κάτω-κάτω, αποτελούμε το θεμέλιο ολόκληρου του δυτικού Πολιτισμού.

Το αίσθημα του ανήκειν, ο νόστος, η αλληλεγγύη και η προσφορά, η αρμονική συνέχεια με τις γενιές που πέρασαν, η μνήμη της ιστορίας, το αίσθημα ότι κάτι είναι μεγαλύτερο από εμάς, η πρόκληση της δημιουργίας, το αίσθημα ότι μπορούμε ανά πάσα στιγμή να επιστρέψουμε στις ρίζες μας και να κάνουμε μια καινούργια αρχή, διορθώνοντας τα λάθη μας, πράγματα που εκφράζονται στα ήθη και τα έθιμά μας, είναι σοβαρές υποθέσεις. Δίνουν σε κάθε έναν από εμάς πίστη ότι αυτό που οφείλει να πράξει είναι το σωστό και αξίζει να το προσπαθήσει, ελπίδα ότι μπορεί να τα καταφέρει και προοπτική ότι μπορεί να αφήσει στις μετέπειτα γενιές κάτι για το οποίο θα τον θυμούνται. Οφείλουμε να δείχνουμε σεβασμό στην παράδοση μας γιατί διαφορετικά δεν μπορούμε να επιζητούμε να μας σεβαστεί το μέλλον. Γι’ αυτό αν κάποτε ερωτηθούμε, ίσως και από τους τροικανούς εταίρους μας, αν είμαστε «για τα πανηγύρια», δεν είναι απαραίτητα κακό να απαντήσουμε «Ναι, φυσικά και είμαστε»!

Ο Απόστολος Τζίφας είναι εκπαιδευτικός στη Σητεία

(Δημοσιεύθηκε την 17/8/2012 στην εφημερίδα Ανατολή, την 21/8/2012 στην εφημερίδα Νέα Επαρχία και στις 21/8/2012 στο site Cretalive) .